HALK ELİNDE MANDA ISLAHI BİRİNCİ 5 YIL SONUÇ TOPLANTISI

ARAŞTIRMA PROJELERİ GELİŞME RAPORLARI FORMU

 Projenin Adı: İstanbul İli Halk Elinde Anadolu Mandasının Islahı Alt Projesi

Proje Numarası: TAGEM/HAYSÜD /13 /02 /01 /04

 Proje Yürütücüsü Kuruluş: Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü

Projenin İlgili Olduğu Daire Başkanlığı (TAGEM tarafından): Hayvancılık ve Su Ürünleri Araştırmaları Daire Başkanlığı

Elde edilen malak ölçüm sonuçları ve mandalarda laktasyon süresi ve süt verimi sonuçları aşağıda tablo halinde sunulmuştur.

 

Tablo 1: Proje Kapsamında Doğan Malaklarda Yapılan Ölçüm Sonuçları

İL YIL N* Doğum Ağırlığı (kg) N** Altı Ay Ağırlığı (kg) N*** Bir yaş Ağırlığı (kg)
İSTANBUL 2012 656 33,422 ±0,289 593 107,148±1,017 521 196,41±1,571
2013 835 32,924±0,225 627 103±1,006 410 175,118±2,204
2014 803 33,328±0,221  553 111,596 ±1,134 509 197,644±2,358
2015 858 33,225±0,195 8 115,804 ±4,518 - -

 

Tablo 2: Projede Yer Alan Anaç Mandalar Ait Laktasyon Süresi ve Süt Verimleri

 

İL Yıl n* Laktasyon Süresi veya Sağıldığı gün n** Laktasyon Süt Verimi veya sağıldığı gün süresinde süt verimi
İSTANBUL 2012 554 225,572±1,408 554 1140,31±11,161
2013 832 235,82±1,955 832 1248,175±14,033
2014 822 220,612 ±1,847 822 1225,32±14,099
2015 64 125,797±1,962 64 773,123±30,435*

 

  • PROJEDE UYGULANMAYA BAŞLANDIĞINDAN İTİBAREN ISLAH ANLAMINDA İLERLEMELER,

 

  • Proje fiili olarak 2011 yılı son çeyreğinde başlamıştır. Bu süre zarfında yetiştiricilerde ıslah kavramı ve kayıt elde etmenin önemi anlamında farkındalık sağlanmıştır. Yetiştirici, Birlik, Üniversite ve Bakanlık arasında işbirliği sağlanmıştır. Bunun yanı sıra manda yetiştiricilerinin birlik çatısı altında örgütlenmeleri daha da önemlisi ülkemizde manda yetiştiricileri merkez birliği kurulması mümkün olabilmiştir. Projeye dahil anaç materyalden elde edilen malakların doğum, 6 ve 12 aylık ağırlıklarının tespiti, Süt verim kontrollerinin yapılması mümkün hale gelmiştir.

 

  • Projenin görülen yaygın etkisi sonucunda birçok ilde özellikle büyük ölçekli mandacılık işletmeleri kurulmasına yönelik talebin arttığı buna bağlı olarak nitelikli damızlık talebinin oluştuğu gözlenmiştir. Oluşturulan kamuoyu ile yetiştiricilerin özendirilmesini de teminen manda festivalleri, TV programları, konuya ilişkin dergilerde manda ve ürünlerine yönelik makale sayılarında artış gözlenmiştir.

 

  • Manda üreticilerinin sosyo ekonomik profillerinin ortaya konması, potansiyel talebin, tüketicinin korunması, ürün çeşitliliği, izlenebilirlik maksadı ile birliklerin bulundukları illerde konuya ilişkin akademik, STK ve kamu birimleri ile işbirliği halinde çalışmalar yapması kalkınma ajanslarına bu konuda proje önerisinde bulunması manda yetiştiriciliğinin sürdürülebilirliğinin sağlanması açısından önemli olduğu vurgulanmıştır.

 

  • Birlikler, proje alt yapısını oluşturmak üzere proje bütçesinden araç, Proje Teknik Elemanları (PTE), kayıt defterleri, bilgisayar, süt analiz cihazı, ağırlık ölçüm cihazları temin etmiş ve araştırma düzenine geçilmiştir.

 

  • Manda yetiştiricilerinin de büyük ölçüde veri verme alışkanlığı kazandığı gözlenmiştir.

 

  • PROJENİN İLK BEŞ YILI HEDEFLERİ;

 

  1. 000 süt verim kaydı belirlenmiş anaç ve bunlardan doğan büyüme özellikleri tespit edilmiş malakların elde edilmesi,
  2. Laktasyon ortalaması 1200 kg’ın üzerinde olan damızlık materyal elde etmek
  3. Kayıtlı yetiştiricilik kavramının oturtulması,
  4. Damızlık boğa ihtiyacının karşılanma çalışmalarının başlatılması,
  5. Birlikler arasında nitelikli damızlık boğa alış verişinin sağlanması,
  6. Laktasyon süresinin uzatılarak 250 günün üzerine çıkarılması,
  7. Manda ve ürünleri konusunda izlenebilirlik, coğrafi işaret, tüketici farkındalığı, gıda güvenliği içeriğinde üretim teknikleri konularında farkındalık ve standartlar oluşturulması, Gıda Kontrol Genel Müdürlüğü nezdinde Gıda Kodeksinde manda ürünlerine (et ve süt ürünleri) ilişkin tanımların yer alması gerektiği konusunda Merkez Birliğinin girişimlerde bulunulması,
  8. Anadolu mandasında suni tohumlama konusunda alt yapı çalışmalarının başlatılması,
  9. Yurtdışından damızlık manda ithalatının proje materyali Anadolu mandası yetiştiriciliğini olumsuz etkilemesi hususu değerlendirilmiştir. Yurtiçi Anadolu mandası materyalinin genetik nitelik itibarıyla rekabetçi koşullara hazırlanması temin edilerek nitelikli damızlık manda sertifikası gibi uygulamaların hayata geçirilmesine ilişkin çalışmaların başlatılması,

 

 

  • PROJENİN 2016 YILI STRATEJİSİ;

 

  • Doğum, 6 aylık ve 12 aylık tartımların yapılması,
  • Populasyonun en az %10’unun her yıl yenilenmesi,
  • Süt verim kontrollerinin en az ayda bir sefer olmak üzere 5 ölçüm yapılması,
  • Laktasyon süt verimi hesaplamalarından 365 günün üzerinde sağım yapılan hayvanların süt verimi hesabına katılmaması,
  • Yaşama gücü ve döl verimine ilişkin çeşitli karakteristik özelliklerin belirlenmesi,
  • İşletmelerin hayvan sağlığı ve refahı konularındaki mevcut uygulamaların tespitine ilişkin verilerin oluşturulması,
  • İşletmelerin yetiştirme, besleme ve yemleme pratiklerinin belirlenmesi,
  • İki dönem üst üste kısır kalan anaç mandaların projeden çıkarılması,
  • Projede elde edilen verilerin tamamının “Tagem Manda Yıldızı” programına girilmesi,
  • Ağırlıklar, verimler, sürelere ilişkin veri ortalamalarının standart hataları ile birlikte ifade edilmesi, tanıtıcı istatistiklerin etkinliği bakımından faydalı görülmüştür,
  • Her İl Birliğinin projeyi tanıtan ve yetiştirici röportajlarını içeren proje bütçesine ek külfet getirmeden 10 dakikalık bir tanıtım materyali hazırlanarak TAGEM’e gönderilmesi ve birliğin web sitesinde yayınlanması,
  • 3 2 1 8 7 6 5 4