Genel

Bilindiği üzere ülkesel düzeyde yürütülen birinci 5 yılın tamamlanmış Halk Elinde Anadolu Mandası Islahı projesinin bir alt bileşeni olarak İstanbul Halk Elinde Manda Islahı projesi birliğimizde 63 işletme 1855 Anaç manda ve 15 köy’de yürütülmektedir.
Projemizin başlangıç hedeflerinde öngördüğü üzere yüksek verimin yanında seleksiyon, erkek ve dişi bireylerin nitelikli olanlarının seçilmesi suretiyle yürütülmüştür. Bu proje süt verim ortalamasını daha önceki çeşitli proje toplantılarında hedef alındığı üzere 270 günde 1500 kg’ın üzerinde laktasyon veriminin çıkarmayı hedeflemiştir.
Sürü yönetimi maksadıyla hayvanların süt verim kayıtlarının ölçülmesi sürü ıslah programlarının en önemli temel öğesidir. Süt veriminin ölçülmesi için çeşitli pratikler ve standartlar konusunda Hayvan Kayıtları İçin Uluslararası Komite(ICAR;İnternational Commity for Animal Recording)öncülüğünde çeşitli standartlar geliştirilmiştir. Birinci 5 yılının tamamlandığımız ıslah projesinde ölçümlerimiz ölçekli kova ve benzeri aygıtlarla kimi zaman üreticilerin gözlem beyanına dayanan sistemle kayıt altına alınabilmektedir. Oysa sağım makinesi kullanan üreticilerimizin sağım makinalarına takılabilen süt ölçer aygıt kullanmaları halinde verimlerin hassas ve sürekli biçimde(halen sadece anaçların %10’unda diye bir süt kontrolü yapılabilmektedir) ilave iş gücü gereksinimi oluşturmadan hergün ölçülmesi mümkün olabilecektir.
Böyle uygulamayla toplam laktasyon verimi ve dolayısıyla bu verilere dayalı hayvan damızlık değerinin tespiti daha kesin hesaplanabilecektir. Seleksiyon ve ıslahın en önemli süreç olan süt veriminin doğru biçimde ölçülebilmesini teminen üye işletmelerimize şu anda makineli sağım yapan 20’yi aşkın işletmemize 30 adet her biri kdv dahil 550 Tl olan ekte resmi ve özellikleri sunulan süt ölçer aygıtını alabilmemiz için gerekli izinleri talep etmekteyiz. Bu kapsamda ilimiz projesinde dahil bireylerin üreticilerimizin %40’ı makineli sağım uygulamaktadır. Genel olarak sağım ve sağım hijyeni, makineli sağımın özendirilmesi konusunda proje uygulaması esaslarının talimatının 18/4 maddesinde belirtilen projede kayıtlı yetiştiricilerin eğitiminde kullanılmak üzere bir eğitim verilmesi, bu eğitime diğer çiftçilerimizin makineli sağıma geçmesinin özendirilmesi konulu bir eğitim çalışması yapılması amaçlanmaktadır.
Böyle bir eğitime bölgemizde gelişen hayvancılık pratikleri trendinde üreticilerimizin sağım güçlüğü ve benzeri nedenlerle mekanizasyon yokluğundan kaynaklanan çeşitli güçlüklerin yarattığı eleman temini güçlüğü ve zorluğu nedeniyle hayvancılık faaliyetlerini durdurma eğilimlerinin önlenmiş projenin amacı olan ıslah faaliyetlerini sürdürülebilir sürekliği sağlamış olacaktır. Sözü edilen eğitim çalışması ve bunun bir öğesi olan süt ölçer aygıtlarının alınabilmesi için gerekli izni saygı ve sevgile rimizle arz ederiz.
Prof.Dr.M.İhsan SOYSAL
İstanbul ili Halk elinde manda ıslahı Proje Lideri

12.DÜNYA MANDA KONGRESİ İSTANBUL DA

Namık Kemal Üniversitesi(NKÜ) Rektör Yardımcısı Prof Dr İhsan Soysal,

Dünya Manda Birliği Dönem Başkanlığına seçildi.

Dünya Manda Birliği Başkanlığına seçilmesi dolayısıyla gazetemize açıklamada bulunan Soysal, ‘’Ülkemizde nesli yok olmaya yüz tutmuş olan Mandacılığın yeniden ihyası konusunda dünya üzerinde ve ülkemizde önemli çalışmalar yapılıyor. Bu konuda Tekirdağ il genelinde son yıllarda önemli bir çalışma yapılırken manda sayısında önemli artışlar oluyor. ’’dedi.

23 -25 Kasım 2016 Tarihlerinde Kolombiya’nın Kartagene şehrinde düzenlenen Dünya Manda birliği konferansında NKÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. M. İhsan Soysal’ın dönem Başkanlığına seçilmesi sevinçle karşılandı.

Üreticilerin bilim insanlarının üreticilerin öğrencilerin katıldığı Kolombiya’nın Kartegene kentinde düzenlenen on birinci dünya manda kongresinde katılımcılara sunulan 70 adet bildiri ve 50 poster ile bilgi beceri ve tecrübelerin paylaşıldığını belirten Soysal, 12. Dünya Manda Kongresi 18-20 Eylül 2019’da İstanbul’da düzenleneceğini söyledi.

“EN GENİŞ KATILIMLI ÜRETİCİ ÖRGÜTÜ”

Uluslararası manda federasyonu adı ile bilinen Dünya Manda Birliği delegelerinin katılımı ile düzenlenen genel kurulun oldukça heyecanlı ve renkli geçtiğini ifade eden Soysal, 1985 yılında kurulan kısa adı IBF olan birlik dünyada ülke sayısı ve üretici düzeyinde en geniş katılımlı üretici örgütü olarak bilindiğini belirtti.

Dünya Manda Birliğinin, çeşitli aktiviteleri yanında her üç yılda bir dünya manda kongrelerini düzenlediğini dile getiren Soysal, Birliğin ilki 1985 de Mısır da olmak üzere üç yılda bir sırasıyla bugüne kadar Hindistan, Bulgaristan, Brezilya, İtalya, Venezuela, Filipin, İtalya, Arjantin, Tayland ve son olarak Kolombiya’nın Kartagene kentinde kongre gerçekleştirdiğini vurguladı.

“MANDA YETİŞTİRİCİLİĞİ KONUSUNDA ÇOK ÇALIŞILMASI GEREKİYOR”

Kolombiya’nın Kartegene kentinde düzenlenen ve 400 katılımcı ile gerçekleşen Konferansın manda neslinin korunması kapsamında çok önemli gelişmelere yol açacağını kaydeden Soysal, ülkemizde gelişimi sağlanmaya çalışılan manda yetiştiriciliği konusunda çok çalışılması gerektiğini dile getirdi.

TÜRKİYE’DE MANDA SAYISI MİLYONLU SAYILARDAN 150 BİNE DÜŞTÜ

Dünyada 5 kıtada yetiştirilen 195 milyon manda varlığının bulunduğunu, bunun yüzde 95’inin Asya ülkelerinde olduğuna dikkat çeken Soysal, dünya manda varlığının yüzde 54 ünün(107 milyon) Hindistan’da bulunduğunu söyledi.

Ülkemizde sayıları daha önceleri milyonla ifade edilirken şimdilerde toplam 150 bin dolayında manda varlığının bulunduğuna işaret eden Soysal, manda gelişiminde Tekirdağ ilinin bu bakımdan çok özel avantajları bulunduğu bu üretim dalının ülkemizde özgün besin bileşenlerine rağmen Diğer dünya ülkelerinde olduğu düzeyde yeterli Fiyat ve üretim popülaritesi ile değerlendirilemediğini ifade etti.

Daha önce Tayland’da düzenlenen 7. Asya Manda birliği genel kurulunda yapılan seçimde de Asya manda birliği başkanlığına seçilmiş olduğunu ifade eden Soysal şunları kaydetti. ‘’ Ayrıca Asya manda birliği kongresi 21-25 Nisan 2015 de Namık kemal üniversitesi, Tarım bakanlığı, Türkiye Manda Birliği işbirliği ile İstanbul’da, küresel ekonomik dünyada sürdürülebilir üretim teması ile 24 ülkeden 90 ı yurtdışından 75 yurt içinden 70 çağrılı, 75 poster bildiri içeriğinde düzenlenmişti. Ayni doğrultuda 19-20 Nisanda Namık kemal Üniversitesi-İstanbul Üniversitesi işbirliği ile Mandalarda üreme biyoteknolojisi konulu çalıştay da yapılmıştı.’’

 

2016 PROJE YÜRÜTME KURULU TOPLANTISI BARTIN

Bakanlığımız Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü koordinatörlüğünde Bartın, İstanbul, Düzce illerinin katılımıyla 2016 yılı “Halk Elinde Anadolu Mandasının Islahı Ülkesel Projesi” yürütme kurulu toplantısı Bartın’da gerçekleştirildi.

2015 yılının değerlendirildiği, sorunların tartışıldığı ve çözüm önerilerinin de tartışıldığı toplantıya Bartın İl Müdürü Abdulsetter BAYRAM, Proje Koordinatörü Önder SÖZEN, TAGEM Teknik Personeli Veteriner Hekim Dr. Kürşat ALKOYAK, proje liderleri Prof. Dr. M. İhsan SOYSAL, Veteriner Hekim Sezer ÖZ ve Ziraat Yüksek Mühendisi Ebru ERGÜNEŞ BERKÜN Bartın, İstanbul ve Düzce Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği Başkan ve çalışanları ile İl Müdürlükleri çalışanları katıldı.

Bartın İl Müdürü Abdulsetter BAYRAM açılış konuşmasında; halk elinde hayvan ıslah projelerinin çok önemli olduğunu ve dolayısıyla bu projelerin uygulanmasında hassasiyet gösterilmesi gerektiğini, bu projeler ile hayvanların halk elinde ve devletçe desteklenerek yürütüldüğünü, bunun için emek, zaman ve maddiyat harcandığını bunların heba olmaması için gerek bizlerin ve gerekse yetiştiricilerimizin titiz davranması ve dikkatli olması gerektiğini, proje sonucunda halkın yüksek verimli ve iyi huylu mandalara sahip olacağını, yetiştirici birliklerinin bu tür projeleri hayata geçirmekle ülke mandacılığının gelişme gösterdiğini, ilimizin manda varlığı 2013 yılında 1.700 civarında iken bu projelerin uygulanması ile günümüzde 3.200 civarına ulaştığını, bu toplantının hayırlara vesile olmasını dilediğini ve emeği geçenlere teşekkür ettiğini belirtti.

Toplantı, daha sonra İstanbul, Düzce ve Bartın Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliklerinin proje liderleri tarafından illerindeki manda durumları ve proje faaliyetlerinin anlatıldığı sunumlarla devam etmiş; sorunların tartışılması ve çözüm önerileri ile sona ermiştir.​

MALAK GÜZELİ SEÇİLDİ

17. Erguvan Festivali’nde Çatalca’nın değerlerinin tanıtımı yapılıyor. Festival alanında kurulan stantlarda yöresel ürünler satılırken, ilçenin tanıtımını yapacak ve ilçenin özü olan değerler de yaşatılıyor. İlçede hayvancılık ile ilgili olarak tanıtımın ve bilinçlendirmenin yapılması için festivalin 5. günü Mehmetçik Meydanı’nda bir panel ve Çatalca Belediyesi kurban kesim alanında da İstanbul’da ve Çatalca’da bir ilk olan ‘En Güzel Malak Yarışması’ yapıldı.

Çatalca Belediyesi 17. Erguvan Festivali’nde Çatalca’nın önemli ekonomik kaynaklarından olan hayvancılıkla ilgili bir panel düzenlendi. İstanbul Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği ve Çatalca Belediyesi ortaklığında “AB ve Türkiye’de Hayvancılığın Durumu – Örgütlü Çalışmanın Önemi” adıyla düzenlenen panele, Çatalca Kaymakamı İnci Sezer Becel, Çatalca Belediye Başkanı Cem Kara, İstanbul İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Hamit Aygül, İstanbul Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği Başkanı Sezai Ural, Ak Parti Çatalca İlçe Başkanı Selim Güçbilmez, sivil toplum kuruluşları başkan ve yöneticileri, mahalle muhtarları ve manda yetiştiricileri ile vatandaşlar katıldı. Program başta Mustafa Kemal Atatürk, silah arkadaşları ve tüm şehitlerimiz için bir dakikalık saygı duruşu ve akabinde İstiklal Marşımızın okunması ile başladı.

Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zeotekni Bölümü Biyomedikal-Genetik Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet İhsan Soysal ve İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zeotekni Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömür Koçak tarafından sunulan panel öncesinde konuşmalar yapıldı. Sırasıyla İstanbul Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği Başkanı Sezai Ural, İstanbul İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Hamit Aygül, Çatalca Belediye Başkanı Cem Kara ve Çatalca Kaymakamı İnci Sezer Becel birer konuşma yaptılar.

SEZAİ URAL: “DAHA NİCE PROJELER OLMASI DİLEĞİYLE”

İlk olarak kürsüye çıkan Sezai Ural; “Projemizde bir yılın sonuna geldik. ’Çiftliğimizden Soframıza, Sağlıklı Yarınlar Projesi’ ile zor olan bir süreçten geçtik. İstanbul Kalkınma Ajansı’nın denetiminde projemizi sonlandırdık. Emeği geçen herkese teşekkür ediyorum, daha nice projeler olması dileğiyle hepinize saygılarımı sunuyorum.” dedi.

Ardından ise İstanbul İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Hamit Aygül; “Projemizin hayırlı olmasını diliyorum. Çatalca, tarım ve hayvancılığın devam etiği bir ilçe. İster bu proje olsun ister farklı projeler olsun destekleyen herkese teşekkür ediyorum. Umarım bundan sonra da Çatalca’da tarımın ve hayvancılığın devam etmesi için çalışmalar yaparız. İstanbul her ne kadar değişik sektörlerle ön plana çıksa da halen önemli bir tarım kentidir. Orta ölçekteki bir il kadar tarımsal üretimi ve geliri olan bir kenttir. Biz de bu geliri yükseltmek için çalışmaktayız. Mandacılık da İstanbul’da önemli bir yer alıyor. İstanbul’da halen 87.000 büyükbaş hayvan bulunmaktadır ve 12.500ü manda olmaktadır. Üretimi arttırmanın yollarını bulmalıyız. Çatalca Belediyemiz çeşitli etkinliklere, projelere katkı sağlamaktadır. Kendilerine teşekkür ediyoruz. Daha önce de ortak projelerimiz oldu.” dedi.

CEM KARA: “ÖNCELİĞİMİZİN VE ELİMİZDEKİLERİN KIYMETİNİ BİLELİM”

Yapılan bu konuşmanın sonrasında Çatalca Belediye Başkanı Cem Kara: “Ailesi yıllardan beri tarımla uğraşan aynı zamanda ekmeğini tarım sektöründen, ziraat sektöründen kazanmış bir ailenin çocuğu olarak burada uzun uzun konuşmak yerine kıymetli üreticilerimiz, çok değerli İl Müdürüm, çok değerli hocalarımız varken, onları dinleyeceğiz. Biz Çatalca’da çarpık kentleşmeye karşı olduğumuz gibi tarımın ve hayvancılığın ne kadar kıymetli olduğunu biliyoruz. Bir gün herkes toprağın ne kadar kıymetli olduğunu anlayacak. Şu an belki para kazanmak için toprakları satmaktan çok kaçınamıyoruz. Ama gelecek nesle bırakacağımız başka tarım toprağı yok. Bütün hemşerilerime her zaman söylüyorum. Önceliğimizin ve elimizdekilerin kıymetini bilelim. Son birkaç yıldır çiftçilerimiz daha farkına vardılar. Yetiştirdiğimiz ürünlerin ne kadar kıymetli olduğunu daha iyi anladılar. Yanımızda İstanbul gibi büyük bir pazar var ve bu pazar ayağımıza geliyor. Hafta sonları üç yüz bin dört yüz bin insanımız geliyor. Kurban Bayramı da yaklaşıyor. Bu bölgeyi hep birlikte sivil toplum kuruluşlarıyla, müdürlüklerle, belediyemiz ve kaymakamlığımızla ciddi bir kurban kesim merkezi haline getirebiliriz.” diyen Çatalca Belediye Başkanı Cem Kara’nın ardından Çatalca Kaymakamı İnci Sezer Becel bir konuşma yaptı.

İNCİ SEZER BECEL: “ÇATALCA TARIMSAL VE HAYVANSAL ÜRÜNLER AÇISINDAN ŞANSLI”

İnci Sezer Becel: “Geçen yıl itibariyle bizim de ortak olduğumuz bir projeyi hayata geçirdi Manda Yetiştiricileri Birliği ve malak yarışması ile de bu projeyi taçlandırdılar. Tabi Çatalca için de İstanbul için de bu yarışmanın ilk olması güzel. Kalıcı olmasını sağlarsak daha da güzel. İstanbul’un hemen yanı başında İstanbul’un mutfağı gibiyiz. Modernleşme ile beraber ama yaşam şeklimiz değişiyor ama beslenme alışkanlığı değişmiyor. En temel ihtiyacımız çünkü beslenme. Bunu da topraktan hayvanlardan sağlayacağız. Gerek tarımsal ürünleri gerekse de hayvancılık açısından şanslıyız. İstanbul gibi bir metropolde bu kadar organik ürünleri bulmak büyük bir lüks. Çatalca aslında gurme bir kent olabilir. İlçemize binlerce insan geliyor, daha da gelecek. Avrupa yakasında Çatalca’nın dışında doğayla bir arada olabileceğiniz bir alan yok. Deniz var orman var, doğal yaşam var toprak var.” dedi.

PANELDE TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA HAYVANCILIK MASAYA YATIRILDI

Yapılan konuşmaların ardından Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zeotekni Bölümü Biyomedikal-Genetik Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet İhsan Soysal ve İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zeotekni Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömür Koçak tarafından panel başlatıldı. Panelde; küçükbaş ve büyükbaş olmak üzere İstanbul’daki hayvan varlığı, sığır ve manda çeşitliliği, Türkiye’de süt hayvancılığı, türlerine göre et üretimi, türlerine göre süt üretimi, değerlerine göre dünya ve Türkiye’de protein tüketiminin kıyaslanması, ıslah projelerinde dünyadan örneklerin sunulması gibi konular işlendi ve ardından soru cevap kısmına geçilerek, üreticilerden gelen sorular yanıtlandı.
Panelin sonunda ise ’Çiftliğimizden Soframıza, Sağlıklı Yarınlar Projesi’ne katkı sunan manda yetiştiricisi ve üreticilerine teşekkür belgeleri verildi.

MALAKLAR GÖRÜCÜYE ÇIKTI

Programın ikinci kısmında ise İstanbul’da ve Çatalca’da bir ilk olan ‘En Güzel Malak Yarışması’ yapıldı. Yarışmada ilk önce jüri üyeleri tarafından malaklar, cidago yüksekliği, kalça yumru genişliği, beden derinliği, vücut uzunluğu ve genel görünüş kıstasları ile malakları değerlendirdiler. Yapılan değerlendirmeler ve puanlama ile birlikte ilk üçe giren yetiştiricilere hediyeleri verildi. Hediyeler verilmeden önce yarışmaya katkılarından dolayı Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zeotekni Bölümü Biyomedikal-Genetik Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet İhsan Soysal ve İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zeotekni Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömür Koçak, İstanbul Kalkınma Ajansı İzleme Uzmanı Cüneyt Genç ve İstanbul İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Hamit Aygül’e birer teşekkür plaketi verildi. Ayrıca İstanbul Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği Başkanı Sezai Ural tarafından Çatalca Belediye Başkanı Cem Kara’ya da ayrı bir teşekkür plaketi verildi.

Yapılan bu teşekkür seremonisinin ardından ‘En Güzel Malak Yarışması’nda, üçüncü olan malak sahibi Ferdi Özkan’a, ikinci olan malak sahibi Sadık Ermiş’e ve birinci olan malak sahibi Murat Ören’e plaketleri ve hediyeleri verildi.

İstanbul Manda Birliği Proje Lideri Danışmanı Prof.Dr.M.İhsan SOYSAL; Halk Elinde Manda Islahı Projesiyle halen manda üretiminde ciddi bir sorun olan akrabalı yetiştirmenin yol açtığı verim gerilemesi sorununu önüne geçilmesi planlanmaktadir. Ayrıca proje Ülke düzeyinde 18 ilde 24.000 hayvandan  oluşan populasyonda yurutulmekdedir. Projede hem nitelikli damizlik erkek bireylerin hemde nitelikli damizlik disi bireyleri damizlik degerlerinin belirlenmesi seleksiyon la seçilmesi amaçlanmaktadir Projede geride kalan 5 yılda neler yapıldığı, 1 yılda elde edilen damızlık erkek ve dişi malakların annelerinin süt verimlerine, doğum ağırlıklarına, 6 ay ve 12 ay yaş ağırlıklarına bakılarak damızlık malakların seçildiğini ifade etti. Bu seçilen malakların akrabalığı önlemek ve kan değişimi sağlamak için izlenecek yol konusunda proje üyeleriyle bilgi alış verişinde bulunuldu.  Üyelere diğer ülkelerden damızlık manda getirmenin çözüm olmayacağı ve kendi damızlıklarımızın işletmelerden veri alınarak, kayıtlar tutularak vasıflı mandaların çıkacağını üyelerle paylaştı.Bu kapsamda 1270 malak içinden 29 adet damızlık boğa adayı tespit edildi ve 12  Haziran’da işletmelere nakilleri gerçekleştirildi.Özellikle ülkemizde ki mandalar sert mizaçlı olduğu için seçilen malakların Anne mizaçları ve boğa adaylarının mizaçının yumuşak olmasına dikkat edildi. Bu suretle Türkiye manda yetiştiriciliğinde en önemli sorunlardan biri olan yakın akrabalılığın ortaya çıkardığı verim gerilemesi ve benzeri genetik bozuklukların önlenmesi sağlanmış olacaktır.

ARAŞTIRMA PROJELERİ GELİŞME RAPORLARI FORMU

 Projenin Adı: İstanbul İli Halk Elinde Anadolu Mandasının Islahı Alt Projesi

Proje Numarası: TAGEM/HAYSÜD /13 /02 /01 /04

 Proje Yürütücüsü Kuruluş: Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü

Projenin İlgili Olduğu Daire Başkanlığı (TAGEM tarafından): Hayvancılık ve Su Ürünleri Araştırmaları Daire Başkanlığı

Elde edilen malak ölçüm sonuçları ve mandalarda laktasyon süresi ve süt verimi sonuçları aşağıda tablo halinde sunulmuştur.

 

Tablo 1: Proje Kapsamında Doğan Malaklarda Yapılan Ölçüm Sonuçları

İL	YIL	N*	Doğum Ağırlığı (kg)	N**	Altı Ay Ağırlığı (kg)	N***	Bir yaş Ağırlığı (kg)
İSTANBUL	2012	656	33,422 ±0,289	593	107,148±1,017	521	196,41±1,571
	2013	835	32,924±0,225	627	103±1,006	410	175,118±2,204
	2014	803	33,328±0,221	553	111,596 ±1,134	509	197,644±2,358
	2015	858	33,225±0,195	8	115,804 ±4,518	-	-

 

Tablo 2: Projede Yer Alan Anaç Mandalar Ait Laktasyon Süresi ve Süt Verimleri

 

İL	Yıl	n*	Laktasyon Süresi veya Sağıldığı gün	n**	Laktasyon Süt Verimi veya sağıldığı gün süresinde süt verimi
İSTANBUL	2012	554	225,572±1,408	554	1140,31±11,161
	2013	832	235,82±1,955	832	1248,175±14,033
	2014	822	220,612 ±1,847	822	1225,32±14,099
	2015	64	125,797±1,962	64	773,123±30,435*

 

• PROJEDE UYGULANMAYA BAŞLANDIĞINDAN İTİBAREN ISLAH ANLAMINDA İLERLEMELER,

 

• Proje fiili olarak 2011 yılı son çeyreğinde başlamıştır. Bu süre zarfında yetiştiricilerde ıslah kavramı ve kayıt elde etmenin önemi anlamında farkındalık sağlanmıştır. Yetiştirici, Birlik, Üniversite ve Bakanlık arasında işbirliği sağlanmıştır. Bunun yanı sıra manda yetiştiricilerinin birlik çatısı altında örgütlenmeleri daha da önemlisi ülkemizde manda yetiştiricileri merkez birliği kurulması mümkün olabilmiştir. Projeye dahil anaç materyalden elde edilen malakların doğum, 6 ve 12 aylık ağırlıklarının tespiti, Süt verim kontrollerinin yapılması mümkün hale gelmiştir.

 

• Projenin görülen yaygın etkisi sonucunda birçok ilde özellikle büyük ölçekli mandacılık işletmeleri kurulmasına yönelik talebin arttığı buna bağlı olarak nitelikli damızlık talebinin oluştuğu gözlenmiştir. Oluşturulan kamuoyu ile yetiştiricilerin özendirilmesini de teminen manda festivalleri, TV programları, konuya ilişkin dergilerde manda ve ürünlerine yönelik makale sayılarında artış gözlenmiştir.

 

• Manda üreticilerinin sosyo ekonomik profillerinin ortaya konması, potansiyel talebin, tüketicinin korunması, ürün çeşitliliği, izlenebilirlik maksadı ile birliklerin bulundukları illerde konuya ilişkin akademik, STK ve kamu birimleri ile işbirliği halinde çalışmalar yapması kalkınma ajanslarına bu konuda proje önerisinde bulunması manda yetiştiriciliğinin sürdürülebilirliğinin sağlanması açısından önemli olduğu vurgulanmıştır.

 

• Birlikler, proje alt yapısını oluşturmak üzere proje bütçesinden araç, Proje Teknik Elemanları (PTE), kayıt defterleri, bilgisayar, süt analiz cihazı, ağırlık ölçüm cihazları temin etmiş ve araştırma düzenine geçilmiştir.

 

• Manda yetiştiricilerinin de büyük ölçüde veri verme alışkanlığı kazandığı gözlenmiştir.

 

• PROJENİN İLK BEŞ YILI HEDEFLERİ;

 

20. 000 süt verim kaydı belirlenmiş anaç ve bunlardan doğan büyüme özellikleri tespit edilmiş malakların elde edilmesi,
21. Laktasyon ortalaması 1200 kg’ın üzerinde olan damızlık materyal elde etmek
22. Kayıtlı yetiştiricilik kavramının oturtulması,
23. Damızlık boğa ihtiyacının karşılanma çalışmalarının başlatılması,
24. Birlikler arasında nitelikli damızlık boğa alış verişinin sağlanması,
25. Laktasyon süresinin uzatılarak 250 günün üzerine çıkarılması,
26. Manda ve ürünleri konusunda izlenebilirlik, coğrafi işaret, tüketici farkındalığı, gıda güvenliği içeriğinde üretim teknikleri konularında farkındalık ve standartlar oluşturulması, Gıda Kontrol Genel Müdürlüğü nezdinde Gıda Kodeksinde manda ürünlerine (et ve süt ürünleri) ilişkin tanımların yer alması gerektiği konusunda Merkez Birliğinin girişimlerde bulunulması,
27. Anadolu mandasında suni tohumlama konusunda alt yapı çalışmalarının başlatılması,
28. Yurtdışından damızlık manda ithalatının proje materyali Anadolu mandası yetiştiriciliğini olumsuz etkilemesi hususu değerlendirilmiştir. Yurtiçi Anadolu mandası materyalinin genetik nitelik itibarıyla rekabetçi koşullara hazırlanması temin edilerek nitelikli damızlık manda sertifikası gibi uygulamaların hayata geçirilmesine ilişkin çalışmaların başlatılması,

 

 

• PROJENİN 2016 YILI STRATEJİSİ;

 

• Doğum, 6 aylık ve 12 aylık tartımların yapılması,
• Populasyonun en az %10’unun her yıl yenilenmesi,
• Süt verim kontrollerinin en az ayda bir sefer olmak üzere 5 ölçüm yapılması,
• Laktasyon süt verimi hesaplamalarından 365 günün üzerinde sağım yapılan hayvanların süt verimi hesabına katılmaması,
• Yaşama gücü ve döl verimine ilişkin çeşitli karakteristik özelliklerin belirlenmesi,
• İşletmelerin hayvan sağlığı ve refahı konularındaki mevcut uygulamaların tespitine ilişkin verilerin oluşturulması,
• İşletmelerin yetiştirme, besleme ve yemleme pratiklerinin belirlenmesi,
• İki dönem üst üste kısır kalan anaç mandaların projeden çıkarılması,
• Projede elde edilen verilerin tamamının “Tagem Manda Yıldızı” programına girilmesi,
• Ağırlıklar, verimler, sürelere ilişkin veri ortalamalarının standart hataları ile birlikte ifade edilmesi, tanıtıcı istatistiklerin etkinliği bakımından faydalı görülmüştür,
• Her İl Birliğinin projeyi tanıtan ve yetiştirici röportajlarını içeren proje bütçesine ek külfet getirmeden 10 dakikalık bir tanıtım materyali hazırlanarak TAGEM’e gönderilmesi ve birliğin web sitesinde yayınlanması,
• 

İstanbul damızlık manda birliği ile İstanbul Veteriner Fakültesi arasında yapılan ortak bir çalışma ile Ülkemiz de ilk defa bir manda boğasından sperma alınmıştır. İstanbul Halk Elinde Anadolu Mandasının Islahı Projesi lideri Prof. Dr. M. İhsan SOYSAL hocanın liderliğinde İstanbul veteriner fakültesi Suni tohumlama ve dölerme anabilim dalından Prof. Dr. Serhat Alkan’ın öncülüğünde yapılan çalışmada 300 doz sperma alınarak başarılı bir şekilde dondurulmuştur.

Namık Kemal Üniversitesi  Ziraat Fakültesi Biyometri ve Genetik Anabilim dalı ve İstanbul Halk Elinde Anadolu Mandası Islahı Proje Lideri Prof. D r M. İhsan Soysal’ın bildirdiğine göre Anadolu Mandası genellikle süt üretimi amaçlı olarak aile işletmelerinde bakılmakta, bunun yanında et üretimi için ve çekim hayvanı olarak da kullanılmaktadır. Son yıllarda ise önemli miktarda süt üretimi yapma kapasitesine sahip ve yüksek sayılarda damızlık manda içeren çiftlikler de açılmış ve açılmaya devam etmektedir. Anadolu mandalarında seleksiyon, genetik iyileştirme ve verim yönlü seleksiyon günümüze kadar istenilen seviyede olmamıştır.

Verim özelliklerini iyileştirmek amacı ile uygulanabilecek reprodüktif biyoteknolojik yöntemlerin başarısını doğrudan etkileyen üreme fizyolojisi ile ilgili bilgiler ve saha çalışmaları çok sınırlı sayıdadır. Bu amaçla damızlık özellikleri bilinen pedigri kayıtları olan, sağlık taraması yapılmış boğalarla ve erkek yavrularıyla yapılacak ıslah çalışmalarına ihtiyaç duyulmaktadır.

İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dölerme ve Sun’i Tohumlama Anabilim Dalından Prof. Dr. Serhat Alkanın öncülüğünde  Halk elinde ıslah projesi kapsamındaki Anadolu Mandası ırkına mensup URAL  isimli boğadan sperma alma ve dondurma çalışmaları başarılı bir şekilde alınmıştır. Çalışmaların amacı anneanne, anne ve kız kardeş süt verim kayıtları bilinen, yüksek verim özelliklerine sahip bu boğalardan alınacak spermaların dondurularak saklanması ve böylece yüksek verime sahip bu boğaların özelliklerinin ıslah programları kapsamında dişi mandaları tohumlayarak sonraki manda jenerasyonlarına aktarılmasını sağlamaktır.

Davranışsal östrus belirtileri mandalarda ineklerden daha az görüldüğü için, östrus tespiti ve uygun tohumlama zamanının belirlenmesi de aynı oranda güçtür. Yapılacak bilimsel çalışmalarda verim kayıtları bilinen yüksek verim özelliklerine sahip bu boğalardan elde edilecek spermalarla, reprodüktif performansı halihazırda düşük olan mandalardan yüksek verim özelliklerine sahip yavrular elde edilebilecektir. Modern Anadolu Manda işletmelerinin sayısı son 5 yıl içerisinde artmaya başlamıştır. Bu durum stratejik ve profesyonel üreme programlarını beraberinde getirmektedir.

 

Ülkemize has bir ırk olan Anadolu Mandası ile ilgili bilgilerin yapılan projeler ve çalışmalarla giderek artmakta olduğu söyleyebilir. Temel farklılıkların ortaya çıkmasını sağlayan bu çalışmada bizi en fazla zorlayan faktörlerin başında manda boğalarının sığırlara oranla daha agresif olması ve sürü içgüdüsünün daha yüksek olması gelmektedir.

Söz ettiğimiz manda boğaları çalışmanın başından beri kendileriyle ilgilenen hayvan bakıcılarıyla dikkate değer bir yakınlık kurmuşlardır. Yapılan uygulamalardan bakıcıların oldukça önemli görevler aldığı da kayda düşülmelidir. İkinci bir dezavantaj, sperma alma uygulamasında kullanılan manda boğalarının konsantrasyonlarını sadece kısa bir süre için muhafaza etmeleridir. Mandalarımızın özellikleri işi zorlaştırmakla kalmayıp aynı zamanda uzayan prosedürlerde uygulayıcıları da riske atmaktadır.

URAL adlı manda boğası İstanbul İli Damızlık Manda Yetiştiricileri Başkanı Sezai Ural’ın işletmesinde yetiştirilmiştir. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Islah Daire Başkanı Dr. Bekir Ankaralı’nın girişimi ile Ural adlı boğa Ankara Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsüne götürülmüştür. Sperma alınacak boğaların 11 adet hastalıktan ari olması gerekmektedir. Ural adlı boğadan alınan kan numunesinin labaratuvar testinden başarılı olduğu ve hiçbir hastalığı olmadığı ari bir manda olduğu saptanmıştır. Alınacak sperma sayesinde Anadolu mandalarında seleksiyon önem kazanacaktır. Ülkemize hayırlı olmasını temenni ederiz.

 

 

“Sığır Cinsi Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği” ile “Hayvan Hastalıkları ile Mücadele ve Hayvan Hareketleri Kontrolü Genelgesi” kapsamında ilimizdeki yeni doğan malakların küpelenmesi ve kayıt altına alınması amacıyla İstanbul Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği ile İl Müdürlüğümüz arasında küpeleme sözleşmesi imzalandı.

Sözleşmeye kurumumuz adına İl Müdürümüz Hamit Aygül, Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği adına ise kurum başkanı Sezai Ural imza attılar. Buna göre; ilimizde yeni doğan tüm malakların küpeleme faaliyetleri ile sözleşmede tanımlanmış tüm iş ve işlemler Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği tarafından yürütülecek.
Protokol konusu iş, 01.01.2016-31.12.2016 tarihleri arasında belirlenen periyotlarla düzenlenen turlar aracılığı ile proje kapsamındaki işletmelerdeki üç aylığa kadar tüm malakların küpelenmesi (tanımlanması), kimliklendirilmesi, kayıt altına alınması ve ilgili veri tabanına kaydedilmesi işlemlerini kapsıyor. İşin teknik özellikleri ve diğer ayrıntılar ise, ilgili yönetmelik, genelge ve talimat esaslarına göre yapılması sağlanacak. Küpeleme Türkvet veri tabanına kayıtlı işletmelerde bulunan manda cinsi hayvanlara yapılacak ve hayvan kayıtları Türkvet’e işlenecek.

ÇİFTLİĞİMİZDEN SOFRAMIZA KALİTELİ ÜRÜN ANLAYIŞININ BENİMSETİLMESİ

VE

ANADOLU MANDASININ ISLAHI

SEMİNERİ

 

            Beykoz İlçesi Göllü köyü Güzelvadi Tesislerinde “Çiftliğimizden Soframıza Kaliteli Ürün Anlayışının Benimsetilmesi ve Anadolu Mandasının Islahı” semineri, yetiştiricilerin yoğun katılımıyla gerçekleşti. Seminere, Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Biyometri Genetik Anabilim Dalı Başkanı Prof.Dr.M.İhsan SOYSAL, İstanbul İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Hayvan Sağlığı ve Yetiştiriciliği Şube Müdürü Vet.Hekim İrfan SOYSAL, İstanbul İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Kırsal Kalkınma ve Örgütlenme Şube Müdürlüğü Zir.Mühendisi Alper KOCATÜRK, İstanbul İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğünden Zir.Mühendisi Ayşe Durak, Beykoz İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü H. İbrahim KESKİN, Beykoz İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Yetkilisi Bahri IŞIK, İstanbul Damızlık Manda Yetiştiriciliği Başkan Yrd. Sadık ERMİŞ konuşma yaparak yetiştiricileri bilgilendirdiler. Beykoz İlçesi Bozhane Muhtarları ve Beykoz ilçesi Manda Yetiştiricileri Ahmet AYVAZ ve Gökçen YALÇINKAYA bölge sorunlarını paylaştılar. Semineri Proje Koordinatörü Talat Tan’ın sunumuyla başladı.

İstanbul Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği Başkan Yardımcısı Sadık Ermiş, İstanbul Mandacılığı artık ülke mandacılığına örnek durumuna gelmiştir. Bu düzeye siz yetiştiricileri sayesinde geldik. İleri yıllara artık umutla bakabiliriz dedi. İstanbul İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Hayvan Sağlığı ve Yetiştiriciliği Şube Müdürü Vet.Hekim İrfan SOYSAL; Devletimiz destekleri artarak devam edecektir. Manda yetiştiricileri için hedef 2023 olmalıdır. Böylece her geçen gün ülke ekonomisine katkısı olan mandacılarımızın ileri ki yıllarda dünya mandacılığına yön verecek düzeye gelerek ürünlerini dünya piyasasına sunmaları daha kolay olacaktır, diye konuşmasını bitirdi. İstanbul İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Kırsal Kalkınma ve Örgütlenme Şube Müdürlüğü Zir.Mühendisi Alper KOCATÜRK ise örgütlenmenin faydaları her geçen gün anlaşılmaktadır. Manda birliğini kurduğumuz zaman, birliğimizin bu kadar kısa zamanda dünyada adını duyuracağını beklemiyorduk. Birlik başkanımız ve birlik çalışanlarımızın özverileri bizleri mutlu ediyor dedi. Prof.Dr.M.İhsan SOYSAL; Yerli gen kaynağımız olan Anadolu Mandamız 1970’li yıllarda 1.000.000 iken 2010 yılında 84.000 ‘e kadar düşmüştür. Yetiştirici birliklerinin kurulması ve Devletimizin teşvikleriyle bu sayı 120.000 ‘i bulmuştur. Bu sayı ülkemiz adına tatmin edici olmasa da artışa geçmemiz bizleri sevindiriyor. Halk Elinde Ülkesel Manda Islahı projesiyle mandalarımız kayıt altına alınıyor. Doğum Ağırlıkları, 6 ve 12 ay ağırları alınıyor. Annelerin süt verimleri laktasyon sonunda ne kadar olduğu tespit ediliyor. Alınan bu veriler ile Damızlık materyallerimiz oluşuyor. Damızlık çıkan işletmelerdeki Boğalar başka köylerdeki işletmelere transfer edilerek akrabalık önleniyor. Böylece damızlık değeri yüksek mandalar elde ediyoruz. İstanbul Kalkınma Ajansı tarafından “Çiftliğimizden Soframıza, Sağlıklı Yarınlar Projesi” kapsamında  hibe desteği alan birliğimiz bünyesinde Süt Tahlil Laboratuvarı kurma çalışmalarında sona gelindi. İstanbul Mandacılığına büyük katkıları olacaktır. Laboratuvarımızda yağ, protein, üre, laktoz, kazein, donma noktası ve somatik hücre miktarı bakılarak sütün bileşenlerini ve kalitesini ölçebiliriz. Aynı zamanda Ülkemizde ilk defa sütten numune alınarak gebelik bakılacaktır. Bu yapılan çalışma yetiştiricilerimize ciddi anlamda ekonomik katkı sağlayacaktır, diyerek sunumu bitirdi.  Beykoz Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şubesinden Zir.Mühendisi Bahri IŞIK konuşmasında ise, İlçemizde mandacılığın önemi gün geçtikçe artmakta. Yaz aylarında turistlerin yerel ürünlere ilgi göstermesi, mandacılığın değerini bir kat daha arttırıyor diyerek tüm herkese iyi temenniler diledi.

Seminerimiz konuşmacılara hediyeler ve ikramlardan sonra, Göllü Manda Yetiştiricisi Gökçen YALÇINKAYA’ nın işletmesi gezilerek son bulmuştur.

30.01.2016

Güzelvadi Tesisleri